Filmowa powtórka maturalna

Zgodnie z nowymi wytycznymi CKE, zdający maturę z języka polskiego, budując wypowiedź argumentacyjną, powinni korzystać z kontekstów, czyli różnego rodzaju odwołań (biograficznych, historycznych, kulturowych), które wzmacniają wywód i pogłębiają interpretację podjętych problemów. Z doświadczenia wiemy, że odżywcze składniki z filmowych fabuł organizm przyswaja łatwiej niż te z powieściowych (dzieje się tak zwłaszcza chwilę przed egzaminem). Poniżej prezentujemy więc wybór filmów, które wydają się szczególnie pożywne i bogate w ważne dla maturzystów motywy!

„Igrzyska śmierci. Ballada ptaków i węży”

Historia Coriolanusa Snowa to prawdziwy koktajl motywów maturalnych. Przybliży Wam realia totalitarnego systemu, niszczącego jednostkę. Opowie o przemocy, nieopanowanej ambicji i voyeurystycznej naturze mediów, a także o dojrzewaniu w szczególnych, nieludzkich warunkach. Pokaże dylematy moralne, stojące przed młodym człowiekiem, który musi wybierać, czy ważniejsze są dla niego zasady moralne, czy własne szczęście.

„Igrzyska śmierci” przedstawiają stopniową przemianę głównego bohatera, który rezygnuje z ideałów i przyjmuje zasady społeczeństwa, w którym ma żyć. W filmie istotną rolę odgrywają podziały klasowe – uprzywilejowane warstwy Panem żyją w luksusach, a biedni nie mogą zaspokoić nawet podstawowych potrzeb. „Igrzyska śmierci” stanowią doskonały kontekst m. in. do omówienia tematów: wolności/zniewolenia, polityki, młodości, dorastania, rozterek moralnych i przemiany wewnętrznej. Jakby tego było mało, w filmie znajdziecie też obraz młodzieńczej miłości, wystawionej na najtrudniejszą próbę.

„W nich cała nadzieja”

Dystopijny obraz przyszłości, w której los ludzkości stoi pod znakiem zapytania, a władzę nas światem przejmują roboty, to ważny głos w sprawie samotności. Główna bohaterka tej historii, Ewa, jest skazana wyłącznie na towarzystwo Artura – sztucznej inteligencji, której obce są emocje, intuicja czy abstrakcyjny humor. Ich relację trudno jednak nazwać przyjaźnią, przez nieuniknione kłopoty komunikacyjne. „W nich cała nadzieja” ukazuje, że system, który porządkuje rzeczywistość (biurokracja, systemy prawne, algorytmy sztucznej inteligencji), może – paradoksalnie – doprowadzić świat do zagłady. Film pozwoli pogłębić wypowiedzi na takie tematy jak: cierpienie, śmierć, antyutopia, odpowiedzialność (ludzi za planetę), katastrofa, absurd istnienia, czy egzystencjalizm.

„Strefa interesów”

Znakomity, nagrodzony Oscarem film o życiu rodziny komendanta obozu w Auschwitz Rudolfa Hößa, pozwoli Wam na maturze zbudować przekonujący kontekst do wypowiedzi o II wojnie światowej, Zagładzie, naturze zła, egoizmie i postawach wobec przemocy. Film prezentuje także nieoczywiste (więc szczególnie ciekawe) obrazy rodziny, lojalności i „pracy”. To artystyczne, operujące subtelnym detalem kino nie nazywa wprost bestialstwa Niemców, ale z imponującą precyzją udowadnia, że zło jest banalne. Ma smak rodzinnych posiłków. Ma kolor starannie pielęgnowanego ogrodu. Rodzina Hößa umiejętnie przemilcza, że za murami ich zadbanej posiadłości rozgrywa się piekło. Głowa domu rozwija swoją „karierę zawodową”, a gospodyni stara się uczynić wszystko, by Auschwitz stało się – dla całej rodziny – rajem na ziemi.

„Pokój nauczycielski” i „Przesilenie zimowe”

Jeśli obawiacie się, że na maturze zabraknie Wam poręcznych przykładów bohaterów zaangażowanych w swoją pracę, wytrwałych i gotowych do poświęceń, zwróćcie uwagę na chociaż jeden z tych dwóch tytułów. W obu filmach odnajdziecie nie tylko ciekawe obrazy szkół, ale przede wszystkim portrety wyjątkowych pedagogów, dla których zasady moralne są ważniejsze niż pozycja w społeczeństwie czy finansowe bezpieczeństwo. Carla Nowak z „Pokoju nauczycielskiego” staje w obronie podopiecznych i sprzeciwia się swoim współpracownikom, których oskarża o nadużycia władzy. Jak bohaterka tragiczna, odważnie staje wobec nierozstrzygalnego dylematu, skazana na klęskę. Paul Hunham z „Przesilenia zimowego” natomiast początkowo wydaje się surowy i chłodny. Stopniowo otwiera się jednak na sprawy uczniów, które stają się dla niego priorytetowe. Film skłania do refleksji na temat relacji i granic poznania drugiej osoby.

To tylko kilka wartościowych filmów, które pomogą Wam uprzyjemnić sobie proces nauki. Zachęcamy też do skorzystania z „lupki” na naszej stronie i kontynuowania przedmaturalnej drogi przez ważne motywy: podróży, przygody, przyjaźni…

Agata Szulc-Woźniak