Blog

„Chłopi”

Dowiedz się jak zamówić seans

Literackie arcydzieło odmalowane na nowo

Grupy Wiekowe

Zagadnienia edukacyjne

Nagrodzeni owacjami na stojąco na festiwalach w Gdyni i w Toronto „Chłopi” to obowiązkowy seans dla każdego ucznia szkoły ponadpodstawowej. Najnowszy film twórców „Twojego Vincenta” zachwyca zarówno formą, jak i pomysłem na adaptację wielkiej (dosłownie i w przenośni) powieści.

Zobacz zwiastun filmu „Chłopi”:

Nieprzemijające piękno „Chłopów” Reymonta

Nowy film od twórców „Twojego Vincenta” – już samo to hasło powinno dostatecznie zachęcić wszystkie osoby zainteresowane kulturą i edukacją do seansu. Jeszcze więcej: film jest adaptacją „Chłopów” Reymonta, żelaznej pozycji ze szkolnego kanonu i jednego z największych dokonań polskiej prozy. Zdecydowanie nie jest to jednak bezbarwna adaptacja szkolnej lektury. Wręcz przeciwnie: animowani bohaterowie „Chłopów” skrzą się od barw, także tych emocjonalnych.

Fani powieści docenią miłość twórców do materiału źródłowego, jaką czuć w każdym kadrze. Z kolei uczniowie, których odstraszają gabaryty i język książki, po seansie z pewnością poczują się zachęceni do przeczytania „Chłopów”. Twórcom udało się coś niezwykłego: ich film jest jednocześnie przystępny i zrozumiały dla młodego widza, jak i zachowujący głębię najważniejszych wątków oraz poddający je ciekawym reinterpretacjom. Wspaniała warstwa audiowizualna (także muzyka!) sprawia, że bez problemu wsiąkamy w ten świat. Po podwójnym seansie filmu – pierwszym na ściśle tajnym screenerze, w jeszcze nieukończonej wersji; drugim na Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni, zakończonym owacją na stojąco zachwyconej widowni – nie mam wątpliwości, że to ważne kulturalne wydarzenie i tytuł, którego szkoły nie mogą przeoczyć.

Kadr z filmu „Chłopi” (reż. H. Welchman, DK Welchman, Polska 2023, dystrybucja: Next Film).

Walory edukacyjne filmu „Chłopi”

Nauczyciel odnajdzie w filmie DK i Hugh Welchmanów mnóstwo interesujących wątków dydaktycznych – przydatnych nie tylko na języku polskim.

  • Powtórka przed maturą. W oczywisty sposób film będzie świetnym uzupełnieniem do omawiania lektury, pretekstem do zestawienia tekstu z obrazem. Starszym klasom pomoże powtórzyć najważniejsze wątki przed maturą, młodsze zachęci do sięgnięcia po powieść, uczyni też pierwsze zetknięcie z prozą Reymonta łatwiejszym. Jakim językiem twórcy filmu przenieśli na ekran impresjonistyczne opisy przyrody, naturalistyczne podążanie za podstawowymi potrzebami, realistyczne i szczegółowe portrety bohaterów?
  • Filmowa lekcja młodopolskiego malarstwa. Ogromnym walorem filmu są nawiązania do młodopolskiego malarstwa realistycznego, impresjonistycznego i ekspresjonistycznego w warstwie wizualnej. Zobaczymy na wielkim ekranie odniesienia do dzieł Józefa Chełmońskiego i innych przedstawicieli tych nurtów. Można wręcz powiedzieć, że wyjście na „Chłopów” będzie dla uczniów wyjściem do galerii sztuki w cenie biletu kinowego.
  • Ludowa historia Polski. Film bardzo silnie wpisuje się w dyskurs reinterpretowania naszej przeszłości z punktu widzenia najliczniejszej, a najsłabiej reprezentowanej w historii kultury warstwy społecznej, czyli chłopstwa. Może być wstępem do rozmowy o ludowych korzeniach naszego narodu i o krzywdzie ludności wiejskiej, o której pisali ostatnio m.in. Kacper Pobłocki w „Chamstwie”, Joanna Kuciel-Frydryszak w „Chłopkach” i Adam Leszczyński „Ludowa historia Polski”.
  • Me too i herstory, czyli o sytuacji kobiet. Twórcy filmu w centrum opowieści stawiają Jagnę. Bohaterka, która w powieści pozostawała tajemnicą dla czytelnika i nie poznawaliśmy jej motywacji, w animacji otrzymuje szansę wybronienia się, przedstawienia swojej perspektywy. To sprawia, że w nowych „Chłopach” silnie wybrzmiewają konteksty kobiece i feministyczne, także związane z przemocą seksualną. To portret nie tylko Jagny, ale i nabierającej pewności siebie, walczącej o przetrwanie swoje i dzieci Hanki, a także innych chłopek ze wsi Lipce, często biorących czynny udział w krzywdzeniu innych kobiet i podtrzymujących patriarchalny porządek panujący w społeczności.
  • Prawa rządzące zbiorowością: jednostka kontra grupa. „Chłopi” jako opowieść o cancel culture? Jak najbardziej – jednym z najważniejszych punktów tej historii jest pokazanie zasad, jakimi kieruje się grupa, a także tego, co spotyka te osoby, które nie zamierzają podporządkować się zdaniu większości.

Konflikt ojca i syna. Jagna jest obiektem pożądania, ale także rywalizacji między Antkiem i Boryną. Trudna, pełna wzajemnej przemocy, ale także bliska relacja obu mężczyzn rozwija się i zmienia na przestrzeni filmu. Nie daleko pada jabłko od jabłoni: dwaj mężczyźni są do siebie bardzo podobni i z tego m.in. wynika ich konflikt.

Kadr z filmu „Chłopi” (reż. H. Welchman, DK Welchman, Polska 2023, dystrybucja: Next Film).

„Chłopi” odczytywani dzisiaj

Film twórców „Twojego Vincenta” udowadnia, że epicka opowieść utkana przez Władysława Reymonta nie straciła nic ze swojej aktualności i dzisiaj. Dzieło noblisty jest wyjątkowo plastyczne, podatne na nowe odczytania i przemawiające do odbiorców bez względu na miejsce i czas. Wystarczyło nieco mocniej zaakcentować kilka szczególnie istotnych z dzisiejszej perspektywy wątków już obecnych w książce, by stworzyć jej świeżą, intrygującą interpretację.

Nowi „Chłopi” mogą być dla uczniów pierwszym spotkaniem z tak oryginalną formą filmową, prawdziwym zachwytem i dowodem na to, że klasyka opowiada o sprawach bliskich także im: nawet jeśli ubranym w historyczny kostium. Animacja powstawała przez kilka lat, pracowały nad nią dziesiątki artystów, ręcznie malujących każdy kadr. Pomimo szeregu wyzwań i porażek w trakcie procesu produkcyjnego – wybuch pandemii, wojna w Ukrainie i związana z nią konieczność szukania nowego planu zdjęciowego – twórcy stworzyli coś naprawdę wyjątkowego. Czy „Chłopi” przyniosą polskiemu kinu kolejną nominację do Oscara, a może i samą statuetkę? Tego jeszcze nie wiemy – na pewno jednak jesienią żaden szanujący się nauczyciel i nauczycielka ze szkoły ponadpodstawowej nie może pominąć tego filmu przy planowaniu wycieczki dla swojej klasy.

Na film „Chłopi” zapraszamy do kin od 13 października. Uwaga! Ze względu na ogromne zainteresowanie filmem rezerwacje biletów są możliwe już od 28 września.

Katarzyna Kebernik

Dowiedz się jak zamówić seans
Sprawdź materiały edukacyjne

Najnowsze materiały edukacyjne

Zobacz wszystkie scenariusze!

Kayara niepokonana

Materiały edukacyjne do filmu „Kayara Niepokonana” (reż. César Zelada, Hiszpania, Peru 2025, dystrybucja: Kino Świat).

DZIADKU, WIEJEMY!

Materiały edukacyjne do filmu „Dziadku, wiejemy!” (reż. Olga Chajdas, Polska 2025, dystrybucja: Next Film).

HITPIG. ŚWINIAK ZAWODOWIEC

Materiały edukacyjne do filmu „Hitpig. Świniak zawodowiec” (reż. Cinzia Angelini, David Feiss, Wielka Brytania, Kanada, USA 2024, dystrybucja w Polsce: Monolith Films).

NIESAMOWITE PRZYGODY SKARPETEK

Materiały edukacyjne do filmu „Niesamowite przygody skarpetek” (reż. Elżbieta Wąsik, Polska 2025, dystrybucja w Polsce: Stowarzyszenie Nowe Horyzonty)

ELFY ROZRABIAJĄ

Materiały edukacyjne do filmu „Elfy rozrabiają" (reż. Ute von Münchow-Pohl, Niemcy 2024, dystrybucja w Polsce: Kino Świat)

OSKAR, PATKA I ZŁOTO BAŁTYKU

Materiały edukacyjne do filmu „Oskar, Patka i Złoto Bałtyku” (reż. Magdalena Nieć, Mariusz Palej, Polska 2025, dystrybucja w Polsce: Stowarzyszenie Nowe Horyzonty)

FREDDY. PUDEL NIE Z TEJ ZIEMI

Materiały edukacyjne do filmu „Freddy. Pudel nie z tej Ziemi” (reż. Alexs Stadermann, Australia, Niemcy, Hiszpania, Meksyk 2024, dystrybucja w Polsce: Monolith Films)

Jeden na milion

Materiały edukacyjne do filmu „Jeden na milion” (reż. Jon Gunn, USA 2025, dystrybucja w Polsce: Monolith Films)

Fantastyczny Angelo

Materiały edukacyjne do filmu „Fantastyczny Angelo” (reż. Vincent Paronnaud, Alexis Ducord, Francja Luksemburg 2024, dystrybucja w Polsce: Młode Horyzonty)