„Gdzie jest Anne Frank”. W poszukiwaniu przesłania słynnego dziennika Film w szkole

Zapoznaj swoich uczniów z klas 4-8 szkół podstawowych z historią błyskotliwej nastolatki, która przez dwa lata ukrywała się w Tajnym Aneksie. Gwarantujemy, że dla Ciebie też będzie to ważne przeżycie. W tej poruszającej opowieści rozpoznacie wątki bardziej aktualne i znajome niż mogłoby się w pierwszej chwili wydawać. Zobacz, jak wykorzystać film „Gdzie jest Anne Frank” na lekcji języka polskiego, historii, wiedzy o społeczeństwie czy godzinie wychowawczej.

Ari Folman („Walc z Baszirem”, „Kongres”), izraelski reżyser, syn polskich Żydów ocalonych z Auschwitz, od dawna zapowiadał animowaną adaptację „Dziennika” Anne Frank. Lata skrupulatnej pracy nad filmem dostrzegalne są w jego każdym olśniewającym kadrze. Długo wyczekiwana opowieść trafi na ekrany kin 19 kwietnia, w rocznicę powstania w getcie warszawskim.

Dlaczego warto zorganizować klasowe wyjście na seans „Gdzie jest Anne Frank”? I dlaczego odbiorcze doświadczenia warto następnie omówić w szkole? Poniżej przytaczamy kilka argumentów, a także proponujemy garść pomysłów na lekcje.

Pobierz darmowe materiały edukacyjne do filmu „Gdzie jest Anne Frank” i zobacz, jak wiele zagadnień możesz poruszyć z uczniami na przykładzie tego filmu:

Gdzie jest Anne Frank – folder edukacyjny Pobierz

II wojna światowa i Holokaust oczami nastolatki

Animacja przybliża nam sceny opisane w „Dzienniku” Anne Frank. Pozwala zajrzeć widzom do tajnego mieszkania, w którym ukrywała się rodzina dziewczynki. Unaocznia, z czym mierzyli się europejscy Żydzi przed II wojną światową i w jej trakcie. To ważna, uwrażliwiająca lekcja historii – obserwowanej oczami równolatki Twoich uczniów.

Uporządkowanie zdobytej przez uczniów podczas seansu wiedzy ułatwi Ci konspekt zajęć z broszury udostępnionej przez dystrybutora filmu. Jego autor – Bartłomiej Janicki – pomaga powtórzyć wiadomości na temat II wojny światowej i zrozumieć mechanizmy zbrodniczej nazistowskiej ideologii. Zaproponowane techniki pracy z uczniami – podobnie jak sam film „Gdzie jest Anne Frank” – pomagają uczniom uzmysłowić sobie sytuację bohaterki i innych osób prześladowanych ze względu na pochodzenie etniczne.

Kadr z filmu „Gdzie jest Anne Frank” (reż. Ari Folman, Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Izrael 2021), dystrybucja w Polsce: Gutek Film

Znaczenie dziennika j jego przesłania

Słynny „Dziennik” jest wartościowy nie tylko jako źródło wiadomości o przeszłości. Jego animowana adaptacja przypomina, że Anne Frank była fascynującą i inspirującą osobą: ciekawą świata początkującą pisarką, charakterną dziewczyną dojrzewającą w trudnych okolicznościach, spostrzegawczą obserwatorką ludzi i otwartą komentatorką ich relacji.

Film opiera się na ciekawym koncepcie uczynienia Kitty – wyimaginowanej powierniczki Anne – główną bohaterką filmu. Dziewczynka ożywa z kart dziennika we współczesnym Amsterdamie. Wyrusza na poszukiwania przyjaciółki i znajduje ślady jej obecności. We wzruszającym finale animacji wciela w życie przesłanie płynące ze słów Anne.

Tak poprowadzona narracja pomaga zastanowić się nad znaczeniem dziennika dla Anne Frank, ale również – dla współczesnych odbiorców. Co więcej, pozwala odkryć, że pamiętnik może być autoterapeutycznym narzędziem służącym uporządkowaniu myśli i przyjrzeniu się swoim emocjom.

Ku takim odkryciom poprowadzi uczniów lekcja języka polskiego (albo godzina wychowawcza) przeprowadzona na podstawie scenariusza Anny Równy i Katarzyny Włodkowskiej. A jeśli lubisz pracę twórczą na zajęciach, być może ten wątek zainspiruje Cię do stworzenia z klasą projektu pamiętnika, sztambucha albo lapbooka na tematy podejmowane w filmie?

Adaptacja splatająca historię i teraźniejszość

Dodanie współczesnego wątku było zabiegiem odważnym i bardzo znaczącym. Co dzięki niemu zyskujemy? Co łączy oba momenty historyczne? To kluczowe pytania, które warto zadać po zidentyfikowaniu różnic między historią z „Dziennika” a jej filmową interpretacją. Poszukiwanie odpowiedzi pozwoli podkreślić, że niektóre lęki i problemy z przeszłości są nam nadal nieobce. Wojna, izolacja, uprzedzenia – czy to nie brzmi, niestety, znajomo?

W stworzonym przez nas filmie edukacyjnym, który poprzedza seanse w kinach w całej Polsce, pokazujemy m.in. wędrówkę historii Anne Frank przez różne media: od „Dziennika”, przez komiks, ku animacji, ale też… mediom społecznościowym. Chcemy w ten sposób zachęcić uczniów do poszukiwania współczesnych ważnych historii, które warte są opowiedzenia. A może inspiracją będzie właśnie historia? Na przykład życiorysy wybitnych Europejczyków żydowskiego pochodzenia? Albo ślady żydowskiej społeczności w Waszej okolicy?

Lekcja wartości

Ksenofobia, uprzedzenia, dyskryminacja, bolesne konsekwencje zbiorowej (nie)odpowiedzialności – „Gdzie jest Anne Frank” wypomina grzechy czasom minionym i nie szczędzi oskarżeń wobec teraźniejszości. Czy jest jakiś sposób na to, by uniknąć powtarzania tragicznych błędów? Pokładamy nadzieje w skutecznie przekazywanych kolejnym pokoleniach wartościach.

Jednym ze sposobów, by nimi zarażać, jest wspólny seans „Gdzie jest Anne Frank”. Drugim – godzina wychowawcza lub lekcja wiedzy o społeczeństwie poświęcona europejskim wartościom (pomysły na nie znajdziesz w kolejnym ze scenariuszy – autorstwa Anny Równy i Tomasza Kołodziejczyka). A jeszcze innym – wolontariat na rzecz osób z doświadczeniem uchodźczym, do którego zachęcamy w filmie edukacyjnym wyświetlanym przed seansem.

Jak widzisz, nowy film Ariego Folmana podejmuje tyle ważnych wątków, że można mu poświęcić cały blok zajęć, a nawet kilkumiesięczny projekt. Zresztą kolejne pomysły na pewno przyjdą Ci na myśl w trakcie seansu. Niezwykła formuła opowieści i jej dramatyczne przesłanie nie pozostawią Cię i Twoich uczniów obojętnymi. Wręcz przeciwnie: zachęcą do konstruktywnych rozmów i działań.