Filmy o zdrowiu psychicznym dla dzieci: klasy 1-3 i 4-6

„Yuku i magiczny kwiat” (klasy 1-3) – radzenie sobie ze stratą i zyskiwanie poczucia sprawczości

Przepiękna baśń o dzielnej małej myszce wyruszającej na poszukiwanie kwiatu nieśmiertelności w metaforyczny sposób opowiada o godzeniu się z chorobą i powolnym odchodzeniem najbliższej osoby – babci. Fantastyczna forma opowieści pomoże małemu widzowi poradzić sobie z trudnymi emocjami (bez wzmacniania traumy) i przygotuje do akceptacji straty jako elementu życia. To nie jedyne psychologiczne walory seansu. W trakcie podróży myszka zyskuje wiele przydatnych kompetencji: odwagę, pewność siebie, umiejętność współpracy. Ważną rolę w filmie odgrywa też muzyka, która zostaje przedstawiona jako pomocne narzędzie w redukcji codziennego stresu i autoekspresji. Mądre teksty piosenek i ich wspólne śpiewanie można wykorzystać na lekcji inspirowanej filmem.

„Munio. Strażnik Księżyca” (klasy 1-3) – odpowiedzialność i wybaczenie

Munio zostaje mianowany tytułowym strażnikiem Księżyca i niestety jego nowa praca zaczyna się od niefortunnego błędu. Czy bohater zdoła odpokutować za swoje winy i udowodnić swoją wartość? Jak poradzi sobie z poczuciem winy i co zrobi, by zadośćuczynić innym? Opowiedzialność, ale i umiejętność wybaczania samemu sobie za popełnione błędy to jedna z najważniejszych kompetencji, jakiej musi nauczyć się człowiek. Lęk przed byciem rozczarowaniem dla innych towarzyszy każdemu dziecku. Historia Munia pomoże ten lęk oswoić i dostarczy zdrowych wzorców zachowań w obszarze odpowiedzialności.

„W głowie się nie mieści”, obie części (klasy 1-6) – filmowa lekcja o emocjach

Klasyk Pixara to pełnoprana lekcja rozumienia i nazywania emocji wkomponowana w filmową narrację. Dla starszych i młodszych – seans obowiązkowy. Akcja filmu toczy się w głowie głównej bohaterki, w której spierają się różne emocje: Gniew, Strach, Obawa, Zazdrość, Nuda, Wstyd… Każda z emocji istnieje po coś, każdą można oswoić. W pierwszej części bohaterka jest dziewczynką, w drugiej – już nastolatką, w związku z czym i jej emocje stają się bardziej skomplikowane. Obie części są równie wartościowe edukacyjnie, chociaż druga można być lepiej zrozumiała dla uczniów klas 4-6 właśnie ze wględu na wątek dojrzewania. Prosty i wymowny pomysł wyjściowy „W głowie się nie mieści” aż prosi się o dopełniającą go lekcję, w której uczniowie nauczą się nazywać i rozumieć własne stany emocjonalne.

„Między nami żywiołami” (klasy 1-6) – akceptacja różnic, także trudnych

Pod pewnymi względami podobny do „W głowie się nie mieści”, a chyba mniej rozpoznawalny film – „Między nami żywiołami” wytwórni Pixar przekonuje, że każdy „żywioł” jest w życiu ważny. Opowieść o Ognistych, którzy w krainie żywiołów mierzą się z licznymi uprzedzeniami, uczy otwartości na inność i zaciekawienia osobami o charakterze odmiennym od naszego. Udowadnia, że każdy ma mocne strony i że to we wzajemnym uzupełnianiu swoich cech czai się największa siła każdej grupy. To świetny film właśnie pod kątem rozwijania umiejętności społecznych i inteligencji emocjonalnej.

„Nazywam się Cukinia” (klasy 1-6) – nie poddać się trudnym okolicznościom

Unikatowa animacja uwrażliwia na naprawdę przykre tematy i sytuacje. Główny bohater trafia do domu dziecka, gdzie poznaje kolegów i koleżanki zmagających się z rozmaitymi zaburzeniami i komplikacjami rodzinnymi. Film przedstawia szerokie spektrum nieszczęść, z jakimi mierzą się podopieczni sierocińca, ale nie jest przy tym przygnębiający. Wręcz przeciwnie, twórcy uzupełniają historię dyskretnym humorem oraz mądrym przesłaniem. Pomimo niebagatelizowania doniosłości dziecięcych problemów, „Nazywam się Cukinia” niesie pokrzepienie i oczyszczające wzruszenie.

„Wielka przygoda Niny” (klasy 1-6) – dorosłe problemy w dziecięcym świecie

Urocza animacja ma dwa wiodące tematy: dorastanie i utratę pracy przez ojca tytułowej bohaterki. Film pokazuje, w jaki sposób problemy rodziców wpływają na świat dziecka i jak ma ono prawo czuć się w takiej sytuacji. Daje wzmacniające przekonanie, że to nigdy nie jest jego wina. Jednocześnie film oferuje skuteczne sposoby na to, by poradzić sobie w takich okolicznościach – poszukać wsparcia w przyjaciołach, zaangażować się w pożyteczne działania.

„Za duży na bajki”, obie części (klasy 2-6) – pozytywny mindset

Chyba najpopularniejszy polski film dla dzieci ostatnich lat jest jednocześnie wartościowym tekstem kultury pod kątem edukacji psychologicznej i zdrowotnej. Rady ciotki Mariolki, które zmieniają na lepsze życie Waldiego, może wprowadzić do swojej rutyny każdy. Opiekunka uczy swojego podopiecznego dyscypliny, samodzielności, optymizmu i zdrowego stylu życia. Warto się od niej uczyć pozytywnej postawy, ale warto też uwrażliwić uczniów na obecne w obu częściach „Za dużego na bajki” żarty z nadwagi głównego bohatera, które jednak nie powinny się znaleźć w filmie dla dzieci.

„Siła naszych marzeń” (klasy 4-6) – o kryzysie i depresji

Francuski film o młodej miłośniczce jazdy konnej jest rzadkim przykładem tytułu skierowanego do młodej widowni, w którym w odpowiedzialny i pozbawiony szokowania sposób przedstawiono m.in. próbę samobójczą i poważny wypadek. „Siła naszych marzeń” to poruszający portret wychodzenia z ciężkiego kryzysu i depresji. Główna bohaterka ulega ciężkiemu wypadkowi, wskutek którego traci władzę w nogach – a tym samym zdolność do ukochanej jazdy konnej. Chociaż film nie oszukuje, że zawsze można wrócić do dawnej normalności, to pokazuje, w jaki sposób można odnaleźć sens w nowej, zmienionej rzeczywistości. Edukatorki FilmwSzkole.pl przygotowały do filmu „Siła naszych marzeń” dwie bezpłatne broszury o zdrowiu psychicznym – zachęcamy do ich pobrania po kliknięciu w wytłuszczony tytuł filmu w nagłówku powyżej.

„Cały świat Romy” (klasy 4-6) – o chorobie i odchodzeniu

Subtelny, pełen wrażliwości film porusza trudny temat: demencję babci. Główna bohaterka mierzy się więc nie tyle ze stratą, co z powolnym znikaniem ważnej i kochanej osoby. Choroba seniorki wymyka się rozumieniu dziewczynki, ale nie wpływa na siłę relacji. Dla młodego widza seans będzie okazją nie tylko do uwrażliwienia na sytuację osób starszych i przepracowania trudnych emocji związanych z odchodzeniem dziadków, ale także zwrócenia uwagi na znaczenie silnych więzi w życiu.

„Supa Modo” (klasy 4-6) – lekcja optymizmu i pozytywnego nastawienia do życia

Główna bohaterka to superbohaterka – dziewczynka walcząca z rakiem, która nie poddaje się chorobie. Może być wzorem hartu ducha, siły charakteru i optymizmu także dla tych, którzy nie zmagają się z tak poważnymi chorobami. Oczywiście nie każda osoba w tak trudnym kryzysie zdrowotnym musi być superbohaterem. Niemniej jednak od bohaterki „Supa Modo” można się naprawdę wiele nauczyć w kwestii dobrego nastawienia do świata i ludzi.

„Dancing Queen” (klasy 4-6) – zachęta do samoakceptacji

Kompleksy na punkcie wyglądu i porównywanie się z idealnymi internetowymi idolami dotykają coraz młodsze osoby. Ważne, by nie bagatelizować tego zjawiska, bo może prowadzić do naprawdę poważnych zaburzeń. Nie zmienimy świata, ale możemy pokazać młodym odbiorcom pozytywne wzorce – takie jak przesympatyczna bohaterka filmu „Dancing Queen”, która pokazuje, że pomimo nieidealnej wagi i niesprzyjającego otoczenia nie poddaje się i dąży do realizacji wielkiego marzenia: zostania tancerką.

„Cudowny chłopak” (klasy 4-6) – przeciwko wykluczeniu i bullyingowi

Uwielbiany przez rodziców i wychowawców film o Auggiem – chłopcu o nietypowym wyglądzie, który rozpoczyna naukę w publicznej szkole po latach edukacji domowej – to coś więcej niż wyciskacz łez. To dający do myślenia i uczący empatii portret szkolnego bullyingu. Film uwrażliwia na sytuację ofiary, ale przedstawia też motywacje sprawców. Seans będzie świetnym pretekstem do przeprowadzenia inspirowanej filmem lekcji wychowawczej o postawach względem prześladowania i wykluczania.

„Jeden na milion” (klasy 4-6) – otwartość na autyzm

Większość filmów poruszających temat autyzmu jest dedykowana nastolatkom i dorosłym. Tym bardziej wartościowym tytułem staje się „Jeden na milion” – ciepłe kino familijne, opowiadające o perypetiach 11-letniego Austina i jego rodzinki. Film w przystępny sposób pokazuje codzienność chłopca w spektrum i uwrażliwia na różne sposoby odczuwania rzeczywistości. Porusza także inne problemy, z jakimi boryka się rodzina Austina na przestrzeni lat, takie jak bullying, odrzucenie, choroba, używki: ale w odpowiedzialny i dostosowany do wieku młodych odbiorców sposób.

Katarzyna Kebernik