„Chrzciny” dla szkół średnich? Sprawdź, co o tym myślimy…

Wyobraź sobie, że wprowadzono stan wojenny, ale matka cały dzień ukrywa przed Tobą tę wiadomość, bo nie chce zakłócać rodzinnej uroczystości. Oto sytuacja bohaterów filmu „Chrzciny”. Jak wykorzystać edukacyjny potencjał tej szalonej komedii obyczajowej? Trzy cenione ekspertki – Agnieszka Jankowiak-Maik (‘Babka od histy’), Natalia Boszczyk i dr hab. Magdalena Bednarek – przygotowały scenariusze lekcji, które Ci to ułatwią. Sięgnij po gotowe pomysły na historię, język polski lub godzinę wychowawczą.

Główną bohaterką filmu (w tej roli doskonała Katarzyna Figura) jest matka. Taka, która jak coś postanowi, to nawet wprowadzenie stanu wojennego jej nie powstrzyma. A postanowiła, że 13 grudnia 1981 roku w atmosferze rodzinnego pojednania odbędą się chrzciny jej wnuka. Jej synowie mają pogodzić się po latach, ojciec nieślubnego dziecka się odnaleźć, zaprzyjaźniony ksiądz – udzielić sakramentu. Ani polityka, ani żadne wszeteczeństwa nie zmącą uświęconej aury uroczystości! Kilka „niewinnych” kłamstewek, niedopowiedzeń i podstępów dla dobra rodziny to przecież jeszcze nie aż taki grzech.

„Chrzciny” przeniosą młodych widzów do skromnego, katolickiego domu na prowincji w okresie PRL. Wrócą oni stamtąd rozbawieni, ale również poruszeni dramatycznymi wyborami i tęsknotami, z jakimi zmagają się bohaterowie. Na tej filmowej wizycie skorzystać mogą nauczycielki i nauczyciele kilku różnych przedmiotów. Odnajdą oni w filmie przekonującą ilustrację istotnych zagadnień wychowawczych oraz edukacyjnych obecnych w podstawie programowej.

Zobacz zwiastun filmu „Chrzciny”:

Pobierz darmowe materiały edukacyjne do filmu „Chrzciny” dla szkół średnich:

Historia (i teraźniejszość): stan wojenny

Za sprawą seansu uczniowie skonfrontują się z rzeczywistością, która pod wieloma względami może być dla nich egzotyczna. Tymczasem nie jest przecież wykluczone, że zadry z tamtego okresu nadal mają wpływ na ich życie rodzinne. Ponadto, świadomość dylematów i niedostatków sprzed ponad 40 lat potrzebna jest do pełnego rozumienia współczesnej debaty publicznej.

„Chrzciny” nie mają ambicji kina stricte historycznego, a akcja filmu rozgrywa się daleko od centrum dramatycznych wydarzeń 1981 roku. Mimo to dla młodych widzów seans może być bardzo pouczającym spotkaniem z przeszłością. Uświadomią sobie oni, jak konflikty trawiące ówczesne społeczeństwo wdzierały się do rodzinnych domów, kształtując relacje nawet między bliskimi. Pomoże to uchwycić realia życia codziennego w PRL. Da też okazję do omówienia okoliczności i skutków wprowadzenia stanu wojennego oraz roli Kościoła katolickiego w tamtym momencie historycznym. Warto przeprowadzić lekcję na ten temat ze wsparciem samej ‘Babki od histy’, czyli Agnieszki Jaknowiak-Maik, która przygotowała dla nas scenariusz lekcji historii.

Wiedza o społeczeństwie: media

Od wydarzeń rozgrywających się w filmie dzielą nas 4 dekady wielkich zmian – między innymi transformacji ustrojowej i rewolucji cyfrowej. Warto uczynić je tematem rozmowy podczas lekcji wiedzy o społeczeństwie i pokazać ich wpływ na naszą codzienność.

Współcześni nastolatkowie w każdej minucie życia torpedowani są nowymi informacjami. W kwestii audiowizualnych rozrywek mają nieograniczony wybór. Są ze sobą w stałym kontakcie online. Czy potrafią wyobrazić sobie życie z dwoma kanałami telewizyjnymi dostępnymi raptem kilka godzin dziennie, czterema stacjami radiowymi i (nie zawsze działającym) telefonem u sąsiada? Czym jest dla nich cenzura i czy postrzegają je jako aktualne i realne zagrożenie? Jak rozumieją rolę mediów we współczesnym świecie i ich znaczenie dla praw człowieka? Jestem przekonana, że zestawienie dzisiejszej sytuacji użytkownika mediów ze sportretowaną w filmie przeszłością pomoże uczniom poczynić wiele ważnych spostrzeżeń na temat społeczeństwa informacyjnego i demokracji medialnej.

Język polski: satyra i motywy kulturowe

Jak to możliwe, że oglądamy dzień 13 grudnia 1981 roku w krzywym zwierciadle filmu, a mimo to tyle się o tym czasie dowiadujemy? Czemu służyć ma nasz śmiech i dlaczego po zastanowieniu się nad fabułą nie jest już aż tak zabawnie? Co mają wspólnego „Chrzciny” z Mrożkiem albo… Krasickim? Dr hab. Magdalena Bednarek z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w swoim scenariuszu lekcji języka polskiego podpowiada, jak z wykorzystaniem filmu Skocznia (i kilku innych atrakcyjnych dla uczniów tekstów kultury) omówić temat satyry. W konspekcie zajęć znajdziesz m.in. propozycje artykułów naukowych do ćwiczenia pracy z tekstem oraz pomysły na tematy do rozważenia w wypracowaniu argumentacyjnym.

Mimo bogactwa treści, scenariusz nie wyczerpuje możliwości wykorzystania „Chrzcin” na języku polskim. Motywów kulturowych do omówienia z uczniami wypatrzysz w filmie bez liku: dom, rodzina, matka, totalitaryzm, religia, społeczeństwo, prawda, emigracja, samobójstwo, bunt, władza… Co najciekawsze dla wnikliwych odbiorców – nie są one oczywiste, a ich poszukiwanie może przynieść sporo interpretacyjnych ekscytacji. Obejrzyj film z uwagą i zachęć swoich uczniów do wywołanych seansem  powtórek i eksploracji lekturowych!

Godzina z wychowawcą: mówienie o własnych potrzebach

Wiele z podjętych przez Skocznia problemów nie ma daty ważności. Despotyzm w rodzinie, konflikt pokoleń i światopoglądów, tematy tabu, porażki komunikacyjne i wpływ polityki na relacje z bliskimi – to wyzwania, z którymi mogą mierzyć się także Twoi uczniowie. Część z sprowadza się do zasadniczego pytania o sposoby skutecznego porozumiewania się z innymi. Jak mówić o swoich potrzebach i słyszeć potrzeby innych? Mimo że to tak kluczowe i przydatne na każdym kroku kompetencje – bywają one naprawdę zaniedbane. Natalia Boszczyk, autorka książek „Kryzysowy Niezbędnik Nauczyciela. Jak dbać o siebie, gdy szkoła zamienia się w emocjonalny poligon?” oraz „Dobre relacje w szkole”, przeciwstawia się temu stanowi rzeczy. W scenariuszu godziny wychowawczej przypomni Tobie i Twoim uczniom, jak rozmawiać z innymi, aby budować pełne zrozumienia relacje.

Seans „Chrzcin” może przynieść Twoim uczniom dużo wrażeń i mnóstwo edukacyjnych korzyści. Ale nie zapomnijmy, że będzie to także gratka dla każdego smakosza filmowych wrażeń. Katarzyna Figura, Michał Żurawski, Tomasz Schuchardt, Maciej Musiałowski, Tomasz Włosok, Marianna Gierszewska… Oj, nie – tym razem edukacja nie będzie wiązała się z poświęceniem!

Przeczytaj więcej o walorach edukacyjnych filmu „Chrzciny”!

Film „Chrzciny” w kinach od 18 listopada.

Agnieszka Powierska

By zyskać nielimitowany dostęp do wszystkich materiałów na naszej stronie, zapisz się do pakietu premium.